กุยมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Saiga tatarica Linnaeusในสกุล Bovidaeมีชื่อสามัญว่า saiga antelopeมีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu saigae Tataricaeพบในที่ราบทุ่งหญ้าและก็ในที่สูงที่มีลมเย็นจัด แล้วก็มักมีฝุ่นทรายกระจุยกระจายอยู่ ตั้งแต่ประเทศโปรแลนด์ไปถึงที่ราบสูงตอนใต้ของรัสเซียถึงทุ่งหญ้าที่ราบสูงในประเทศดูโกเลีย
ชีววิทยาของกุยกุย เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กีบคู่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงก้นยาว ๑.๑0-๑.๔0 เมตร หางยาว 0.๘0-๑.๓0 เมตร สูง ๖0-๘0 เซนติเมตร น้ำหนักตัว ๒๓-๔0 กก. หัวใหญ่แล้วก็อ้วน ตัวเมียไม่มีเขา ตัวผู้มีเขารูปเหมือนพิณฝรั่ง ยาว ๒0-๒๖ ซม. มีวงเป็นข้อนูนต่อเนื่องกันขึ้นไปจากโคนเขา ถึงเกือบจะปลายเขา ๑0-๑๖ วง ระยะระหว่างวงนูนราว ๒ ซม. ปลายแหลม ดั้งจมูกครึ้มรวมทั้งโค้งโก่ง จมูกเหมือนกระเปาะพอง มีสันตามแนวยาว รูจมูกเปิดออกทางด้านล่างภายในรูจมูกมีองค์ประกอบพิเศษหลายสิ่งหลายอย่าง กระดูกก้าวหน้าดีเลิศและก็เรียงช้อนเหลื่อมล้ำกัน
สมุนไพร ภายในมีขนครึ้ม ต่อมและก็ร่องเมือก สำหรับกรองฝุ่นรวมทั้งทำให้อากาศที่หายใจเข้าไปอุ่นและก็ชุ่มชื้นขึ้น มีประสาทสูดกลิ่นดีมาก นอกนั้นในรูจมูกยังมีถุงที่พองได้ ด้านในบุด้วยเยื่อเมือก มีขนที่ใต้คอครึ้มเพื่อกันความหนาว ในฤดูขนบนตัวจะสั้นสีน้ำตาลออกแดง จมูกและหน้าผากสีน้ำตาลคล้ำกว่า บนกระหม่อมมีลายสีออกเทา รอบก้น ใต้ท้อง รวมทั้งหางสีขาว ในฤดูหนาวขนจะยาวและดกกว่า มีขนรองหนา มีสีขาวเทาตลอดลำตัว กุยมีขาเรียวยาว ด้นหลังกีบกางออกนิดหน่อย หางสั้นมากมาย ใต้หางไม่มีขน สัตว์ชนิดนี้ถูกใจอยู่เป็นฝูงเล็ก ในช่วงฤดูใบไม้ร่วง มักรวมฝูงและก็ย้ายถิ่นที่อยู่ลงไป ทางใต้ที่อบอุ่นกว่า ในฤดูใบไม้ผลิ (ราวม.ย.) เพศผู้ย้ายถิ่นขึ้นไปทางเหนือก่อน แล้วฝูงตัวเมียก็ย้ายถิ่นที่อยู่ขึ้นไปสมทบ เวลาวิ่งมักก้มหัวต่ำ แต่ว่าวิ่งได้เร็วถึงชั่วโมงละ ๖0 กม. ชอบรับประทานใบไม้ตามพุ่มรวมทั้งใบต้นหญ้า อดน้ำได้นาน
ประโยชน์ทางยาเขากุยมีที่ใช้ทั้งยังในยาไทยและยาจีน โดยมากที่มีขายในร้านค้ายาจีนมาจากทางภาคเหนือของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ประเทศสหรัฐประชากรจีน มีสีขาวๆถึงสีขาวอมเหลือง ราว ๑ ใน ๓ ถึงครึ่งหนึ่งจากโคนเขามีเนื้อกระดูกที่แข็งและก็แน่นเมื่อเอาออกจะมีผลให้เขากลวง โปร่งใส เมื่อส่องกับแสงจะมองเห็นภายในช่วงหลังเขากุยมีช่องเล็กๆ ทอดเป็นเส้นตรงยาวไปจนถึงปลายเขา เรียก รูทะลุปลายเขา ซึ่งเป็นลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ของเขากุย
การเตรียมเขากุยสำหรับใช้เป็นยาทำเป็น ๒ แนวทาง คือ๑.ทำเป็นแผ่นบางๆ ซึ่งทำโดยการเอาเขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว แช่น้ำอุ่นไว้เป็นระยะเวลาที่ยาวนานพอสมควร คัดออกจากน้ำแล้วตัดตามขวางเป็นชิ้นบางๆแล้วทำให้แห้ง
๒.ทำเป็นผงละเอียด โดยใช้เขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว นำไปบดเป็นผุยผงละเอียด
ตำรายาคุณประโยชน์โบราณว่า
เขากุยเป็นยาเย็น มีรสเค็ม ใช้แก้ไข้สูง แล้วก็อาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับอาการไข้สูง ดังเช่นว่า สลบ ชัก เพ้อ บ้า เป็นต้น แก้โรคลมชัก
จีนว่ายานี้เป็นยาแก้ตับทำงานมากเหลือเกิน มีคุณประโยชน์กำจัดความร้อนแล้วก็พิษต่างๆภายในร่างกาย เมื่อรับประทานเขากุยแล้วจะมีผลให้ตัวเย็น แล้วก็สรรพคุณนี้แรงกว่า เขากระบือราว ๑๕ เท่า (อาจใช้เขาควายแทนได้)
