สมุนไพรแสมสารชื่อพื้นบ้านอื่น ขี้เหล็กโครก ขี้เหล็กแพะ (ภาคเหนือ) ขี้เหล็กป่า (ภาคเหนือ ภาคอีสาน) แสมสาร (ภาคกึ่งกลาง) ขี้เหล็กสาร (นครราชสีมา จังหวัดปราจีนบุรี) กราบัด กะบัด (จังหวัดโคราช)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Senna garrettiana (Craib) Irwin & Barneby.ชื่อพ้อง Cassia garrettiana Craibชื่อสกุล LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAEชื่อสามัญ Samae saan.ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ต้นไม้ (T) ขนาดย่อมถึงขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 7-13 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลมแน่นทึบ
ใบ เป็นใบประกอบแบบขน ออกสลับ มีใบย่อย 6-9 คู่ ลักษณะใบรูปใบหอกหรือรูปไข่ค่อนข้างจะป้อม กว้าง 3-5 ซม. และก็ยาว 6-10 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลม ใบหนามีสีเขียวสด
สมุนไพร ดอก มีดอกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ยาวประมาณ 8-20 เซนติเมตร มีขนสีน้ำตาลเหลืองหนาแน่น ดอกมีเป็นจำนวนมากสีเหลือง รวมทั้งมักบิด กลีบ 5 กลีบรูปไข่กลับ เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลาง 3-4 ซม. ออกดอกตอนพฤษภาคม ถึงก.ค.
ผล เป็นฝักแบนรูปบรรทัด มักบิด กว้าง 2-4 ซม. และะยาว 15-20 เซนติเมตร ฝาผนังฝักออกจะบาง สะอาด ไม่มีขน เมื่อแก่แตกได้ ฝักหนึ่งมีเมล็ดราว 20 เมล็ด ขนาดกว้าง 5 มิลลิเมตร ยาว 1 ซม. สัน้ำตาล กระพี้สีขาวนวล
นิเวศวิทยาเป็นไม้ที่ขึ้นได้ทั่วไปทุกภาคของประเทศไทย ชอบขึ้นบนกลางแจ้ง บริเวณชายป่าดิบ รวมทั้งไร่ร้างปกติ
การปลูกและก็แพร่พันธุ์เป็นไม้ที่ปลูกได้ไม่ยาก และไม่ต้องการเอาใจใส่มากเท่าไรนัก เติบโตได้ดีในที่ชื้นระบายน้ำดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งดินร่วนซุย ควรปลูกในฤดูฝน ขยายพันธ์ุด้วยการเพาะเมล็ดส่วนที่ใช้ รส รวมทั้งสรรพคคุณ แก่นหรือลำต้น รสขม เป็นยาระบาย ถ่ายเสมหะ แก้กษัย ทำให้เส้นหย่อนยาน ถ่ายโลหินรอบเดือนสตรี โดยมากจะใช้ร่วมกับแกนแสมสมุทร แล้วก็แกนขี้เหล็ก
วิธีใช้แล้วก็ปริมาณที่ใช้- ขับเลือดประจำเดือนสตรี ยาระบาย โดยใช้แกนแสมสารแล้วก็แกนขี้เหล็กรวมกันอย่างละเท่าๆกัน ราว 2 กำมือ หรือราว 40 กรัม ต้มในน้ำสะอาด 1 ลิตร เคี่ยวให้เหลือ 3 ใน 4 ส่วน กรองเอาน้ำกิน วันละ 2-3 เวลาก่อนที่จะกินอาหาร
Tags : สมุนไพร
