สมุนไพรกะทือชื่อประจำถิ่นอื่น กะทือป่า กะแวน กะแอน แฮวดำ (ภาคเหนือ) เฮียวข่า (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน) เปลพ้อ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เฮียวแดง เฮียวดำ (แม่ฮ่องสอน) กะทือ (ภาคกึ่งกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Zingiber zerumbet. (L.) Sm.ชื่อพ้อง Amomum Zerumbet L. Zingiber amaricans Blumeชื่อสกุล ZINGIBERACEAEชื่อสามัญ Wild Ginger.ลักษณะทั่วไปทางพฤกษศาสตร์ไม้ล้มลุก (H) ที่มีลำต้นใต้ดินลักษณะเป็นเหง้า มีกลิ่นน้ำมันระเหย เนื้อในเหง้าหรือลำต้นใต้ดินมีสีขาวอมเหลืองอ่อน มีกลิ่นฉุน เปลือกนอกสีน้ำตาลปนเหลือง แทงหน่อออกข้างๆรวมทั้งนอกสุด ลำต้นส่วนของกาบใบที่แผ่ขยายออกแล้วห่อหุ้มซ้อนทับกันจนถึงเปลี่ยนเป็นลำต้นเทียมมีสีเขียว สูงราว 2 เมตร
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะใบรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมนรวมทั้งสอบเรียวเข้าพบก้านใบ ขอบใบเป็นคลื่น แผ่นใบสีเขียวเข้ม ท้องใบหรือใต้ใบมีขนสีขาวท้องนาลปกคลุมก้านใบสั้น
ดอก ออกดอกเป็นช่อแบบช่อเชิงสด แตกช่อจากหัวใต้ดินดโผล่พ้นดินขึ้นมา ช่อดอกที่เห็นเป็นรูปทรงกระบอกสีเขียวคละเคล้าแดง ปลายและก็โคนมนโค้ง ประกอบด้วยใบประดับที่เรียงซ้อนกันแน่น เมื่อดอกยังอ่อนจะปิดแน่น และจะขยายอ้าออกให้เห็น ดอกที่อยู่ด้านในลักษณะเป็นหลอดโผล่ออกมาจากซอกใบประดับ กลีบมีสีเหลืองอ่อนหรือสีขาวนวล โคนกลีบดอกม้วนห่อส่วนปลายกลีบผายกว้างผล ลักษณะกลม โต แข็ง เส้นผ่านศูนย์กลางราวๆ 1 ซม. มีสีแดง เป็นแบบผลแห้งแตก
นิเวศวิทยาเจอขึ้นเป็นกอๆตามป่าดงดิบทั่วๆไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 100-1,000 เมตร
การปลูกรวมทั้งเพาะพันธุ์
เจริญเติบโตได้ดิบได้ดีในดินซึ่งร่วนซุย ไม่ชอบน้ำนอง สามารถปลูกได้ทุกฤดูกาล ปลูกโดยการตัดใบออกให้เหลือเกิน 15 ซม. ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อหรือเหง้า
ส่วนที่ใช้รสแล้วก็สรรพคุณราก รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้ แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้ต่างๆแก้เคล็ดลับขัดยอก
สมุนไพร เหง้าหรือลำต้นใต้ดิน รสชื่นขมปร่า แก้แน่นหน้าอก แก้ปวดมวนในท้อง บำรุงน้ำนมให้บริบูรณ์ เป็นยาขับลม แก้ท้องอืด ท้องอืด บำรุงธาตุ ขับปัสสาวะ แก้เสลดเป็นพิษ แก้บิด ขับน้ำย่อย เจริญอาหาร แก้บิดปวดเบ่ง เป็นยาบำรุงกำลัง แก้ฝี ผสมในตำรับยาร่วมกับสมุนไพรตัวอื่น แก้ไข้ตัวเย็น แก้กษัย แก้ท้องอืด แก้โรคลม เป็นยาระบาย แก้ฉี่ขุ่นขัน แก้บิด บำรุงธาตุลำต้น รสชื่นขม เป็นยาแก้เบื่่ออาหาร ทำให้เจริญอาหาร แก้ไข้
ใบ รสชื่นขมบางส่วน ใช้ใบต้มเอาน้ำกินเป็นยาขับเลือดเน่าในมดลูก (เลือดเน่าร้ายในเรือนไฟ) ขับน้ำคาวปลา ใช้ผสมในตำหรับยาร่วม กับ
สมุนไพรอื่น เป็นยาแก้ไข้ป่า อีสุกอีใส เป็นยาประคบเส้นฟกช้ำ ถอนพิษไข้ แก้ไข้ กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้อีดำอีแดง แก้ฝึกฝน ไข้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไข้แปลงฤดู แก้ไข้เชื่องซึมผิดสำแดง
ดอกรวมทั้งเกสร รสชื่นขมเล็กน้อย แก้ไข้เรื้อรัง แก้ซูบซีด แก้ไข้ตัวเย็น แก้ไข้จับสั่น แก้ผอมเหลือง บำรุงธาตุ แก้ลม
วิธีใช้แล้วก็ปริมาณที่ใช้- ขับเลือดเน่าในมดลูก ขับน้ำคาวปลา โดยใช้ใบสด 1 กำมือ หรือราวๆ 20 กรัม ต้มในน้ำที่สะอาด 1 ลิตร ต้มให้เหลือกึ่งหนึ่ง กรองเอาน้ำดื่มวันละ 3 เวลา ก่อนรับประทานอาหาร 2. รักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียดและเจ็บท้อง โดยใช้ลำต้นหัวใจต้ดินหรือเหง้าแก่สดขนาดเท่าหัวแม่มือ 2 หัวหรือหนักประมาณ 20 กรัม ปิ้งไฟเพียงพอสุกโขลกกับน้ำปูนใสคั้นเอาน้ำดื่มเวลามีลักษณะอาการ
