สมุนไพรเปล้าน้ำเงินเปล้าน้ำเงิน Croton cascarilloides Raeusch.ชื่อพ้อง C. cumingii Muell. Arg. C. pierrei Gangnep.บ้างถิ่นเรียก เปล้าน้ำเงิน (ประจวบคีรีขันธ์) เปล้าเงิน (สงขลา) เป้าน้ำเงิน (จังหวัดโคราช จังหวัดสุราษฎร์ธานี) กะโดนหิน (เลย).
ต้นไม้ ขนาดเล็ก หรือ ไม้พุ่ม สูง 1-4.5 ม. กิ่งก้านเรียวเล็ก. ใบ ติดหนาแน่นเป็นพักๆตามข้อ แล้วก็ที่ปลายกิ่ว แผ่นใบรูปขอบขนานแกมรูปหอก ขอบขนานแกมรูปไข่ รูปหอกกลับ หรือ รูปข้าวหลามตัด โคนใบสอบแคบ โคนสุดมน ขอบของใบเรียบ หรือ หยักเพียงเล็กน้อย ปลายใบแหลม หรือ เรียวแหลม; ใบกว้าง 3-7 เซนติเมตร ยาว 5-16 ซม เส้นกิ่งก้านสาขาใบ 6-11 คู่ ข้างล่างเห็นชัดกว่าด้านบน ด้านล่างปกคลุมด้วยเกล็ดหนาแน่น เกล็ดสีน้ำเงิน มีสีน้ำตาลสลับบ้างห่างๆ; ข้างบนเมื่อยังอ่อนอยู่มีเกล็ด ถัดมาจะหลุดร่วงไปกระทั่งเกลี้ยง; ก้านใบยาว 1-6 ซม มีเกล็ดปกคลุม. ดอก สีขาว ออกเป็นช่อสั้นๆที่ยอด ชอบออกครั้งละ 2 ช่อ ยาว 1.5-7 ซม. ดอกเพศผู้ และดอกเพศภรรยาอยู่บนช่อเดียวกัน.
สมุนไพร ดอกเพศผู้ รูปกลม เส้นผ่าศูนย์กลางราวๆ 3 มม. กลีบรองกลีบ 5 กลีบ รูปไข่ ยาวโดยประมาณ 2 มิลลิเมตร ขอบกลีบมีขน เกสรผู้มี 15 อัน อับเรณูรูปขบขนานแกมรูปไข่ โคนก้านเกสรมีขน. ดอกเพศภรรยา ขนาดใหญ่กว่าดอกเพศผู้ มีกลีบรองกลีบ 5 กลีบ รูปไข่ หรือ รูปขอบขนาน ปลายมน โคนเชื่อมติดกัน ยาว 5-6 มิลลิเมตร กลีบ 5 กลีบ ลักษณะคล้ายเส้นด้าย ยาวประมาณ 2 มม. รังไข่กลม ท่อรังไข่ 3 อัน แต่ละอันแยกเป็น 2 แฉก ยาวราว 3 มม. ผล กลมแกมสามเหลี่ยม เส้นผ่าศูนย์กลางราว 6-7 มิลลิเมตร สีเขียว. เม็ด รูปรี ด้านหนึ่งแบน ยาวราวๆ 4 มม.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นราดกระจัดกระจายตามไหล่เขาในป่าดงดิบ รวมทั้งจากที่ราบในป่าโปร่ง เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 200 ม.
คุณประโยชน์ : ราก น้ำต้มราก (หรือรวมกับเปลือกต้น) รับประทานเป็นยาลดไข้ และก็แก้อ้วก. ใบ ใบแห้ง ใช้สูบแทนบุหรี่ได้
Tags : สมุนไพร
