กุยมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Saiga tatarica Linnaeusในวงศ์ Bovidaeมีชื่อสามัญว่า saiga antelopeมีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu saigae Tataricaeพบในที่ราบท้องทุ่งแล้วก็ในที่สูงที่มีลมหนาวจัด และมักมีฝุ่นละอองทรายขจัดขจายอยู่ ตั้งแต่ประเทศโปรแลนด์ไปถึงที่ราบสูงตอนใต้ของรัสเซียถึงทุ่งหญ้าที่ราบสูงในประเทศมองดูโกเลีย
ชีววิทยาของกุยกุยเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กีบคู่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงตูดยาว ๑.๑๐-๑.๔๐ เมตร หางยาว ๐.๘๐-๑.๓๐ เมตร สูง ๖๐-๘๐ ซม. น้ำหนักตัว ๒๓-๔๐ โล หัวใหญ่แล้วก็อ้วน ตัวเมียไม่มีเขา ตัวผู้มีเขารูปเหมือนพิณฝรั่ง ยาว ๒๐-๒๖ เซนติเมตร มีวงเป็นข้อนูนต่อเนื่องกันขึ้นไปจากโคนเขา ถึงเกือบจะปลายเขา ๑๐-๑๖ วง ระยะระหว่างวงนูนราว ๒ เซนติเมตร ปลายแหลม สันจมูกดกรวมทั้งโค้งโค้ง จมูกคล้ายกระเปาะพอง มีสันตามแนวยาว รูจมูกเปิดออกทางข้างล่างด้านในรูจมูกมีโครงสร้างพิเศษหลายชนิด กระดูกเจริญก้าวหน้าดีเยี่ยมแล้วก็เรียงช้อนซ้อนกัน ภายในมีขนครึ้ม ต่อมและร่องเมือก สำหรับกรองฝุ่นละอองรวมทั้งทำให้อากาศที่หายใจเข้าไปอุ่นแล้วก็เปียกชื้นขึ้น มีประสาทดมดีเยี่ยม ยิ่งไปกว่านี้ในรูจมูกยังมีถุงที่พองได้ ข้างในบุด้วยเยื่อเมือก มีขนที่ใต้คอดกเพื่อกันความหนาว ในช่วงฤดูขนบนตัวจะเหี้ยนสีน้ำตาลออกแดง จมูกและก็หน้าผากสีน้ำตาลคล้ำกว่า บนกระหม่อมมีลายสีออกเทา รอบก้น ใต้ท้อง แล้วก็หางสีขาว ในช่วงฤดูหนาวขนจะยาวและดกกว่า มีขนรองดก มีสีขาวเทาตลอดลำตัว
กุย[/url]มีขาเรียวยาว ด้นข้างหลังกีบกางออกนิดหน่อย หางสั้นมาก ใต้หางไม่มีขน สัตว์จำพวกนี้ถูกใจอยู่เป็นฝูงเล็ก ในฤดูใบไม้ตก มักรวมฝูงแล้วก็ย้ายถิ่นที่อยู่ลงไป ทางด้านทิศใต้ที่อบอุ่นกว่า ในฤดูใบไม้ผลิ (ราวเมษายน) เพศผู้ย้ายที่อยู่ขึ้นไปตอนเหนือก่อน แล้วฝูงตัวเมียก็ย้ายที่อยู่ขึ้นไปสมทบ เวลาวิ่งมักก้มหัวต่ำ แต่วิ่งได้เร็วถึงชั่วโมงละ ๖๐ กิโล ชอบกินใบไม้ในพุ่มไม้แล้วก็ใบหญ้า อดน้ำได้นาน
ประโยชน์ทางยาเขา
กุยมีที่ใช้ทั้งยังในยาไทยแล้วก็ยาจีน โดยมากที่มีขายในร้านค้ายาจีนมาจากทางภาคเหนือของเขตปกครองตนเองสินเจียงอุยกูร์ ประเทศสหรัฐราษฎรจีน มีสีขาวๆถึงสีขาวอมเหลือง ราว ๑ ใน ๓ ถึงครึ่งเดียวจากโคนเขามีเนื้อกระดูกที่แข็งและก็แน่นเมื่อคัดแยกออกจะมีผลให้เขากลวง โปร่งใส เมื่อส่องกับแสงจะมองเห็นด้านในช่วงหลังเขากุยมีช่องเล็กๆ ทอดเป็นเส้นตรงยาวไปจนถึงปลายเขา เรียก รูทะลุปลายเขา ซึ่งเป็นคุณสมบัติเฉพาะของเขากุย
การเตรียมเขากุยสำหรับใช้เป็นยาทำได้ ๒ วิธี คือ๑.ทำเป็นแผ่นบางๆ ซึ่งทำโดยเอาเขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว แช่น้ำอุ่นไว้เป็นระยะเวลานานพอสมควร คัดออกจากน้ำแล้วตัดตามทางขวางเป็นชิ้นบางๆแล้วทำให้แห้ง
๒.ทำเป็นผงละเอียด โดยใช้เขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว นำไปบดเป็นผุยผงละเอียด
แบบเรียนยาคุณประโยชน์โบราณว่าเขา
กุยเป็นยาเย็น มีรสเค็ม ใช้แก้ไข้สูง รวมทั้งอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับลักษณะของการมีไข้สูง อาทิเช่น หมดสติ ชัก เพ้อ คลั่ง เป็นต้น แก้โรคลมชัก
จีนว่ายานี้เป็นยาแก้ตับทำงานมากเหลือเกิน มีคุณประโยชน์กำจัดความร้อนรวมทั้งสารพิษต่างๆภายในร่างกาย เมื่อกินเขา
กุยแล้วจะมีผลให้ตัวเย็น แล้วก็สรรพคุณนี้แรงกว่า เขาควายราว ๑๕ เท่า (บางทีอาจใช้เขากระบือแทนได้)
Tags : กุย
