ร้อนขนาดนี้ระวัง ภาวะขาดน้ำ
โดยปกติร่างกายเรามีน้ำอยู่มากถึง 75 % ของน้ำหนักตัว ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อการทำงานของระบบต่างๆ ช่วยควบคุมอุณหภูมิร่างกาย และรักษาสมดุลของสารอิเล็กโตรไลต์หรือแร่ธาตุในร่างกาย ทั่วๆ ไปแล้ว ร่างกายเราจะสูญเสียน้ำตามธรรมชาติจากการหายใจ การระเหยผ่านผิวหนัง การเสียเหงื่อ และการขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระ แต่เมื่อใดที่เราใช้น้ำหรือเสียน้ำมากกว่าปริมาณที่รับเข้าไป เช่น เสียเหงื่อมากแต่ดื่มน้ำน้อย อาเจียน ท้องเสีย ก็จะเกิดภาวะขาดน้ำขึ้น ซึ่งเป็นภาวะที่อันตรายมากทีเดียว โดยเฉพาะในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ
ภาวะขาดน้ำ อาการเป็นอย่างไร?อาการของภาวะขาดน้ำขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการขาดน้ำ โดยเมื่อร่างกายเริ่มเสียน้ำมาก และได้รับน้ำไม่เพียงพอ จะมีอาการดังนี้ต่อไปนี้
ปากแห้ง ลิ้นแห้ง คอแห้ง กระหายน้ำอย่างหนัก
ตาแห้ง ระคายเคืองตา ไม่มีน้ำตาหล่อเลี้ยงลูกตา
ผิวหนังแห้ง เหี่ยว ไม่ชุ่มชื้น
ผมและเล็บแห้ง หยาบกร้าน ไม่เป็นเงางาม
ปัสสาวะน้อยและมีสีเข้ม
ท้องผูก ขับถ่ายยาก
อ่อนเพลีย วิงเวียน หน้ามืด อาจมีอาการมึนงงและสับสนร่วมด้วย
อุณหภูมิภายในร่างกายสูงมากเกินไป อาจทำให้เป็นลมหรือหมดสติได้ หากรุนแรงกว่านั้นก็อาจถึงขั้นเป็นโรคลมแดด (heat stroke) ได้ ซึ่งอันตรายถึงชีวิตทีเดียว
ไตและทางเดินปัสสาวะทำงานผิดปกติ โดยมีการถ่ายปัสสาวะน้อยเกินไปจนมีปัสสาวะคั่งค้างในกระเพาะปัสาวะ อาจทำให้เกิดการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ โรคนิ่วที่ไต หรือเกิดภาวะไตวายได้
มีอาการชักเกร็ง กระตุก เนื่องจากเกลือแร่ในร่างกายไม่สมดุลหลังเกิดภาวะขาดน้ำ โดยเฉพาะโพแทสเซียมและโซเดียม ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการหดตัวของกล้ามเนื้อ อาจทำให้เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะได้
หากอยู่ในภาวะขาดน้ำนานๆ และไม่ได้รับการแก้ไข อาจช็อกและหมดสติ จากการที่มีสารน้ำในกระแสเลือดน้อย ทำให้ความดันโลหิตต่ำลงฉับพลัน
สาเหตุของภาวะขาดน้ำ
เสียเหงื่อมาก เช่น อยู่ในที่อากาศร้อน ออกกำลังกายอย่างหนักกลางแจ้ง ทำงานกลางแดด
อาเจียนอย่างหนัก ซึ่งจะทำให้สูญเสียทั้งน้ำและแร่ธาตุในคราวเดียวกัน
ท้องเสีย การถ่ายหลายๆ รอบ ทำให้ร่างกายเสียทั้งน้ำและแร่ธาตุอย่างรุนแรง จนเข้าสู่ภาวะขาดน้ำ
มีอาการเจ็บป่วย เช่น เป็นโรคเบาหวานที่ไม่ได้ควบคุม ทำให้ปัสสาวะบ่อยมากกว่าปกติ
การรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะออกมามากเกินไป
ไฟลวกอย่างรุนแรง ทำให้สูญเสียน้ำและแร่ธาตุผ่านทางผิวหนังปริมาณมาก จนเข้าสู่ภาวะขาดน้ำ
การป้องกันภาวะขาดน้ำ
หากต้องเสียเหงื่อมาก เช่น ออกกำลังกายเป็นเวลานาน หรืออยู่ในที่อากาศร้อน ควรดื่มน้ำชดเชยมากๆ ก่อนจะเข้าสู่ภาวะขาดน้ำ ในเหงื่อที่ขับออกมานั้นจะมีแร่ธาตุโซเดียมออกมาด้วย บางครั้งคุณจึงอาจต้องดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่บำรุงกำลังเพื่อชดเชยเกลือแร่ส่วนที่เสียไป นอกเหนือจากการดื่มน้ำเปล่าเพียงอย่างเดียว
หากอาเจียนและท้องเสียรุนแรง เช่น ป่วยอาหารเป็นพิษ ให้ดื่มน้ำผสมเกลือแร่เพื่อชดเชย ในกรณีที่ท้องเสีย คุณจะสูญเสียทั้งน้ำและแร่ธาตุออกมามาก ดังนั้นจึงจำเป็นต้องรับทั้งน้ำและแร่ธาตุเข้าไปทดแทนให้สมดุลกัน ควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเปล่าอย่างเดียวในช่วงแรก เพราะจะทำให้เกลือแร่ในเลือดเจือจางจนเป็นอันตรายได้ และควรรีบดื่มน้ำผสมเกลือแร่ก่อนที่จะเริ่มมีภาวะขาดน้ำ
หากอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศแห้ง ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อรักษาผิวหนัง ผม และเล็บให้มีความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ผิวหนังแห้งและแตกลอก
ขอบคุณข้อมูลจาก
Vegus
ประเด็นข่าวสด
