สมุนไพรแมงกะแซงแมงกะแซง Ociumum americanum L.บางถิ่นเรียก แมงกะแซง (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์)ไม้ล้มลุก -> สูง 30-100 ซม. แตกกิ่งก้านสาขา มีกลิ่นหอมแรงเหมือนการบูร ลำต้นรวมทั้งกิ่งมีสันตามยา ปกคลุมด้วยขนสั้นๆหรือขนเกลี้ยง
ใบ -
แมงกะแซง> คนเดียว ออกตรงข้าม รูปใบหอกถึงรูปรี กว้าง 0.9-2.5 เซนติเมตร ยาว 2.5-5 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ หรือหยักมนห่างๆผิวใบมีต่อมเป็นจุดๆอีกทั้งด้านบนรวมทั้งด้านล่าง ไม่มีขน ก้านใบยาว 1-2.5 เซนติเมตร
ดอก -
แมงกะแซง> ออกเป็นช่อแบบกระจะที่ยอดรวมทั้งที่ปลายกิ่ง เป็นช่อคนเดียวหรือแตกกิ่ง ยาว 7-15 ซม. ริ้วเสริมแต่งรูปใบหอกปนรี ยาว 2-3(-5) มม. ปลายแหลม มีขน ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงสีเขียว เชื่อมกันเป็นหลอดรูประฆัง ยาว 2-2.5 มม. (เมื่อได้ผลยาว 3-4.5 มม.) ปลายหลอดแยกเป็นปาก ปากบนแบนกว้างรวมทั้งใหญ่ (เมื่อได้ผลจะโค้งกลับ) ขอบมีขน ปากด้านล่างมีแฉกแหลม 4 แฉก รูปลิ่มกลับปนรูปใบหอก มีต่อมเป็นตุ่มกลมมีก้านชูพบอีกทั้งภายในและก็ด้านนอก ภายในปกคลุมด้วยขนยาวและก็นุ่ม ด้านนอกมีขนสีขาว กลีบดอกไม้สีขาวเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 4-6 มม. เกลี้ยง หรือมีขนสั้นๆปลายหลอดแยกเป็นปาก ปากบนตัด มีหยัก 4 หยัก ขนาดแทบเสมอกัน ปากข้างล่างยาว ขอบเรียบโค้งลง เกสรเพศผู้ 4 อัน เรียงเป็น 2 คู่ ก้านเกสรเล็ก ยาวพ้นปากหลอด เกสรคู่บนมีติ่งใกล้โคนก้านเกสร เกสรเพศเมียมี 1 อัน ก้านเกสรสีชมพู
ผล -
แมงกะแซง> ขนาดเล็ก รูปรีแคบ ยาว 1.2 มิลลิเมตร สีดำ มีจุดใสๆเมื่อนำไปแช่น้ำจะมีวุ้นหุ้มรอบเมล็ด
นิเวศน์วิทยาขึ้นดังที่รกร้าง เจอที่ จังหวัดประจวบฯ
สรรพคุณทั้ง
ต้น -
แมงกะแซง> ราษฎรนำมาใช้เพื่อไล่ยุงและแมลง
